A colexiación é obrigatoria para poder exercer a Avogacía en España. A incorporación a un só Colexio da Avogacía é suficiente para exercer en todo o territorio nacional sendo ese Colexio o do domicilio profesional único ou principal. Este sistema de colexiación única facilita a mobilidade profesional do avogado, ao permitir o libre exercicio en todo o ámbito estatal sen necesidade de máis trámites que os imprescindibles, e potencia a libre elección do avogado por parte do cliente.
Para actuar profesionalmente no ámbito territorial de calquera Colexio diferente ao que estivese incorporado, non poderá esixirse á avogado habilitación ningunha nin pago de contraprestacións económicas distintas daquelas que se esixan habitualmente aos colexiados do Colexio onde vaia a intervir.
Pola contra, cando un avogado vaia a exercer nun territorio diferente ao do seu colexiación, debe comunicalo ao Colexio en cuxo ámbito vaia a intervir directamente, a través do propio Colexio ao que estea incorporado, do Consello Xeral da Avogacía Española ou do correspondente Consello Autonómico.
Todo avogado incorporado a calquera Colexio de Avogados de España poderá prestar os seus servizos profesionais libremente en todo o territorio do Estado, no resto dos Estados membros da Unión Europea e nos demais países, con arranxo á normativa vixente.
O exercicio da Avogacía poderá desenvolverse individualmente por conta propia, como titular dun despacho, ou por conta allea, como colaborador dun despacho individual ou colectivo. Igualmente, os avogados poderán exercer a Avogacía colectivamente, mediante a súa agrupación baixo calquera das formas lícitas en dereito, incluídas as sociedades mercantís, así como asociarse en réxime de colaboración multiprofesional con outros profesionais liberais non incompatibles.
Por último, hai que facer referencia á disposición adicional primeira da Lei 22/2005, de 18 de novembro, pola que se incorporan ao ordenamento xurídico español diversas directivas comunitarias en materia de fiscalidade de productos enerxéticos e electricidade e do réxime fiscal común aplicable ás sociedades matrices e filiais de estados membros diferentes, e regúlase o réxime fiscal das achegas transfronteirizas a fondos de pensións no ámbito da Unión Europea.
Esta disposición sinala que «A actividade profesional dos avogados que prestan servizos retribuídos, por conta allea e dentro do ámbito de organización e dirección do titular dun despacho de avogados, individual ou colectivo, terá a consideración de relación laboral de carácter especial, e iso sen prexuízo da liberdade e independencia que para o exercicio da devandita actividade profesional recoñecen as leis ou as normas éticas ou deontolóxicas que resulten de aplicación. Non se considerarán incluídos no ámbito da relación laboral que se establece nesta disposición, os avogados que exerzan a profesión por conta propia, individualmente ou asociados con outros. Así mesmo, tampouco estarán incluídas as colaboracións que se concerten entre avogados cando se manteña a independencia dos respectivos despachos.»
Esta disposición deu lugar á regulación polo Goberno (Real Decreto 1331/2006 publicado no BOE de 18 de novembro) da «relación laboral de carácter especial dos avogados» que prestan os seus servizos en despachos de avogados, individuais ou colectivos»
Os Colexios da Avogacía son corporacións de dereito público amparadas pola lei e recoñecidas polo Estado, con personalidade xurídica propia e plena capacidade para o cumprimento dos seus fins
Os Colexios réxense polas disposicións legais estatais ou autonómicas que lles afecten, polo Estatuto Xeral da Avogacía Española, polos seus Estatutos particulares, polos seus Regulamentos de réxime interior e polos acordos aprobados polos diferentes órganos corporativos no ámbito das súas respectivas competencias.
Os fins esenciais dos Colexios da Avogacía, nos seus respectivos ámbitos, son:
– a ordenación do exercicio da profesión
– a representación exclusiva da profesión
– a defensa dos dereitos e intereses profesionais dos colexiados
– a formación profesional permanente dos avogados
– o control deontolóxico e a aplicación do réxime disciplinario en garantía da sociedade
– a defensa do Estado social e democrático de dereito proclamado pola Constitución e a promoción e defensa dos Dereitos Humanos
– a colaboración no funcionamento, promoción e mellora da Administración de Xustiza.
En concreto, os Colexios da Avogacía deben velar para que a ningunha persoa se lle negue a asistenza dun letrado para a defensa dos seus dereitos e intereses.
Os colexiados teñen os seguintes dereitos en relación co Colexio de Avogados ao que estean incorporados:
– Participar na xestión corporativa
– Solicitar e obter de todos os órganos corporativos a protección da súa independencia e lícita liberdade de actuación profesional.
– Aqueloutros dereitos que lles confiran os Estatutos particulares de cada Colexio.
De igual maneira, os colexiados teñen os seguintes deberes:
– Estar ao corrente no pago das súas cotas, ordinarias ou extraordinarias e levantar as demais cargas colexiais.
– Denunciar ao Colexio todo acto de intrusismo que chegue ao seu coñecemento, así como os casos de exercicio ilegal e de falta de comunicación da actuación profesional.
– Denunciar ao Colexio calquera atentado á liberdade, independencia ou dignidade dun avogado no exercicio das súas funcións.
– Non tentar a implicación do avogado contrario no litixio ou intereses debatidos, nin directa nin indirectamente, evitando incluso calquera alusión persoal ao compañeiro e tratándolle sempre coa maior corrección.
– Manter como materia reservada as conversacións e correspondencia habidas co avogado ou avogados contrarios, con prohibición de revelalos ou presentalos en xuízo sen o seu previo consentimento.
As circunstancias que determinan incapacidade para o exercicio da Avogacía son as seguintes:
– Impedimentos que, pola súa natureza ou intensidade, non permitan o cumprimento da misión de defensa dos intereses alleos.
– Inhabilitación ou suspensión expresa para o exercicio da Avogacía, en virtude de resolución xudicial ou corporativa firme.
– Sancións disciplinarias firmes que leven consigo a suspensión do exercicio profesional ou a expulsión de calquera Colexio de Avogados.
As incapacidades desaparecerán cando cesen as causas que as motivaron ou cando se extinguiu a responsabilidade disciplinaria.
Os avogados teñen as seguintes prohibicións:
– Exercer a avogacía estando incurso en causa de incompatibilidade, así como prestar a súa firma a quen, por calquera causa, non poidan exercer como avogados.
– Compartir locais ou servizos con profesionais incompatibles, se iso afectar a salvagárdaa do segredo profesional.
– Manter vínculos asociativos de carácter profesional que impidan o correcto exercicio da avogacía.
A infracción destas prohibicións considérase moi grave, podéndose sancionar disciplinariamente coa expulsión de Colexio.
O exercicio da Avogacía é absolutamente incompatible con:
– O desempeño, en calquera concepto, de cargos, funcións ou empregos públicos no Estado e en calquera das Administracións públicas, sexan estatais, autonómicas, locais ou institucionais, cuxa propia normativa reguladora así o especifique.
– O exercicio da profesión cuxa propia normativa reguladora así o especifique. (REFORMADO)
– O mantemento de vínculos profesionais con cargos ou profesionais incompatibles coa Avogacía, que impidan o correcto exercicio da mesma.
O avogado que realice ao mesmo tempo calquera outra actividade, deberá absterse de realizar aquela que resulte incompatible co correcto exercicio da Avogacía por supor un conflicto de intereses que impida respectar os principios do correcto exercicio contidos no Estatuto Xeral da Avogacía Española.
En todo caso, o avogado non pode realizar actividade de auditoría de contas ou outras que sexan incompatibles co correcto exercicio da avogacía, simultaneamente para o mesmo cliente ou para quen o foron no tres anos precedentes.
O exercicio da Avogacía é tamén incompatible coa intervención ante aqueles organismos xurisdiccionais en que figuren como funcionarios ou contratados o cónxuxe, o convivente permanente con análoga relación de afectividade ou os parentes do avogado, dentro do segundo grao de consanguinidade ou afinidade.
Os avogados a quen afecten algunha das causas de incompatibilidade, deberán absterse da defensa dos asuntos que lles puideron ser encomendados ou cesar na situación de incompatibilidade, constituíndo o contrario infracción moi grave.
Os avogados están suxeitos a responsabilidade penal polos delitos e faltas que cometan no exercicio da súa profesión e a responsabilidade civil cando, por dolo ou neglixencia, danen os intereses cuxa defensa lles fun confiada.
Igualmente, están suxeitos a responsabilidade disciplinaria no caso de infracción dos seus deberes profesionais ou deontolóxicos, sendo o decano e a Xunta de Goberno dos Colexios da Avogacía os competentes para o exercicio da xurisdicción disciplinaria.
Unha das funcións dos Colexios da Avogacía é ordenar a actividade profesional dos colexiados, velando pola ética, a dignidade e o debido respecto aos dereitos dos particulares, exercendo a facultade disciplinaria na orde profesional e colexial e intervindo nas cuestións que se susciten entre os colexiados e os seus clientes.
Os avogados deben gardar segredo de todos os feitos ou noticias que coñezan por razón da súa actuación profesional, non podendo ser obrigados a declarar sobre os mesmos.
Igualmente, os avogados deben manter como materia reservada as conversacións e correspondencia habidas co avogado ou avogados contrarios, con prohibición de revelalos ou presentalos en xuízo sen o seu previo consentimento. Aínda que, no entanto e por causa grave, a Xunta de Goberno do Colexio poderá discrecionalmente autorizar a súa revelación ou presentación en xuízo sen o devandito consentimento previo.
Toda publicidade que realice o avogado e que revele directa ou indirectamente feitos, datos ou situacións amparados polo segredo profesional, considerarase contraria ás normas deontolóxicas da Avogacía.
No caso de que o decano dun Colexio, for requirido para a práctica dun rexistro no despacho profesional dun avogado, deberá acudirse no devandito despacho e asistir ás dilixencias que no mesmo practíquense, velando por salvagárdaa do segredo profesional.
Os avogados teñen dereito a unha compensación económica adecuada polos servizos prestados, así como ao reintegro dos gastos que se lle causaron.
A compensación económica poderá ser unha retribución fixa, periódica ou por horas. Respecto das custas recobradas de terceiros, estarase ao que libremente se acordou e a falta de pacto expreso, haberán de ser satisfeitas efectivamente ao avogado.
A contía dos honorarios convirase libremente entre o cliente e o avogado, respectándose as normas deontolóxicas e de competencia desleal. Como referencia, os Colexios poderán establecer uns baremos exclusivamente orientadores que se aplicarán conforme ás súas regras, usos e costumes, e que terán carácter supletorio do convido e aplicaranse nos casos de condena en costas á parte contraria.
Os avogados poden realizar publicidade dos seus servizos sempre que sexa digna, leal e veraz e que respecte absolutamente a dignidade das persoas, a lexislación sobre publicidade, sobre defensa da competencia e sobre competencia desleal e axustándose, en calquera caso, ás normas deontolóxicas.
Considérase contraria ás normas deontolóxicas da Avogacía, e considérase infracción moi grave, a publicidade que supoña:
– Revelar directa ou indirectamente feitos, datos ou situacións amparados polo segredo profesional.
– Incitar xenérica ou concretamente ao preito ou conflito.
– Ofrecer os seus servizos, por si ou mediante terceiros, a vítimas de accidentes ou desgrazas, aos seus herdeiros ou aos seus causahabentes, no momento en que carecen de plena e serena liberdade para a elección de avogado por atoparse sufrindo dita recente desgraza persoal ou colectiva.
– Prometer a obtención de resultados que non dependan exclusivamente da actividade do avogado.
– Facer referencia directa ou indirecta a clientes do propio avogado.
– Utilizar os emblemas ou símbolos colexiais e aqueloutros que pola súa similitude puidesen xerase confusión, ao reservarse o seu uso para a publicidade institucional que poida realizarse en beneficio da profesión en xeral.
Os avogados que presten os seus servizos en forma permanente ou ocasional a empresas individuais ou colectivas, deberán esixir que as mesmas se absteñan de efectuar publicidade respecto de tales servizos que non se axuste ao establecido no Estatuto Xeral da Avogacía Española.
